Kəmalə Alıyeva
Şübhəsiz ki, qulaqcıqlar həyatımızı xeyli asanlaşdırır. Ancaq təəssüf ki, bu vasitələr göründüyü qədər “məsum” deyil.
Uzunmüddətli və yüksək desibel istifadəsi hər an qulaqlarınıza zərər verə bilər!
Yaxşı, heç düşünmüsünüzmü, biz qulaqcıqlarımızı çıxarmadan həyatımıza davam etdikdə başımıza nə gələ bilər?
Bu nöqtədə insanların çoxu əvvəlcə uzun saatlar ərzində qulaqcıqların istifadəsinin qulaq kirinin yığılmasına səbəb olacağını düşünür, lakin bu, əslində doğru deyil. Qulaq kiri əmələ gəlməsinin əsası qulaq çubuqları kimi əşyaların qulağa daxil edilməsi və çıxarılmasıdır. Deməli qulaq kirinin səbəbi qulaqcıqlarımız deyil.
Amma bu məqamda qulaqcıqdan qaynaqlanan problem var ki, bu da eşitmə duyğumuzla bağlıdır. Əslində biz həyatımızın çox hissəsini səsin ötürüldüyü mühit olan havada keçiririk və buna görə də qulaqlarımız bir növ transformator rolunu oynayır.
Digər tərəfdən, titrəyən obyektlər səs dalğaları şəklində enerji istehsal edir. Səs dalğası qulağımıza çatdıqda qulaq pərdəmiz titrəməyə başlayır. Bu fiziki vibrasiya daha sonra qulaqlarımızdakı tükləri hərəkətə gətirir və bu, beynimizə gedən sinir elektrik siqnalları yaradır.
Ancaq hər hansı bir qulaqcıqdan fasiləsiz istifadənin verdiyi zərərin ölçüsünə baxarkən, ilk növbədə daxili qulağımıza diqqət yetirməliyik və səs-küyə səbəb olan eşitmə itkisinə gəldikdə, bunun ən çox görülənlərdən biri olduğunu söyləmək olar.
Bundan əlavə, uşaq, yeniyetmə və ya böyüklərdən asılı olmayaraq uzun müddət qulaqcıqdan istifadə ciddi eşitmə itkisi riski yaradır. Bir sözlə, ətrafımızdakılardan eşitdiyimiz, lakin çox əhəmiyyət vermədiyimiz bu vəziyyətin reallığı təəssüf ki, kifayət qədər yüksəkdir.
Araşdırmaya görə, bu səviyyənin gündə 8 saat ərzində 85 desibel olduğu ortaya çıxıb. Başqa sözlə desək, qulaqları 9 saat 85 desibeldə və ya 8 saat 100 desibeldə qulaqlıqlara tabe etmək həyəcan təbili çalmağa başladığını göstərir.
Qulaqcıqlarla gündə 8 saat vaxt keçirmək ilk baxışda uzun müddət kimi görünsə də, sorğu nəticəsində məlum olub ki, insanların 17-25%-i qulaqcıqlarla daha uzun saatlar keçirir, hətta gündə 8 saat da.
İsveçdə bir qatar stansiyasında insanlar üzərində aparılan başqa bir araşdırma, iştirakçıların 46%-nin qulaqlıqlarını 85 desibeldən yuxarı istifadə etdiyini göstərdi.
Xülasə, qulaqcıqdan uzun müddət istifadə etmək daxili qulağın bir çox hissələrinə, xüsusən də eşitmə hissəsi olan kokleaya zərər verə bilər. Bu səbəbdən istifadə etdiyimiz qulaqlıq modelindən asılı olmayaraq, qulaqlarımız ona nə qədər çox məruz qalırsa, daimi eşitmə itkisi riskimiz də o qədər artır.
Təxminən bir həftə qulaqcıqlarımızı çıxarmasaq, böyük infeksiya riski ilə üzləşirik. Çünki qulaqcıqların həddindən artıq istifadəsi qulaq kanalımızda kir və ya nəmin ilişməsinə səbəb olur.
Nəmlik və kir də bakteriyaların çoxalması lazım olan iki şeydir. Bu zaman qulaqlarımızda toplanan bakteriyalar iltihab və infeksiyaya səbəb olur.
Bundan əlavə, qulaqlarımıza daxil olan və çıxan hava axınına mane olan qulaqcıqlar daha çox rütubət və artan temperatur deməkdir. Bu, bakteriyaların çoxalmağa və xoşbəxt yaşamağa davam edəcəyi deməkdir.
Yəqin ki, bu 2 həftəlik müddətin sonunda qulağımızda qranuloma əmələ gələcək. Başqa sözlə, göbələk, parazit və ya bakteriya kimi yox edilməsi mümkün olmayan canlılar oval hüceyrə qrupları şəklini alır və qulaqlarımıza təsir edir. Nəticədə qulaq partlaması dediyimiz o dəhşətli hadisə baş verir.
Nəticə etibarı ilə qulaqcıqlar həyatımızı asanlaşdıran şeylər olsa da, onları uyğun desibellərdə və həddi aşmayacaq şəkildə istifadə qulağımızın sağlamlığı üçün çox əhəmiyyətlidir. Təbii ki, qulağınızın sağlamlığı üçün qulaqcıqla yuxuya getməyi məsləhət görmürük.